Bogate źródło aminokwasów, mikroelementów i witamin, lekko strawne białko roślinne. W skład białka pyłku wchodzą: globuliny, peptony, aminokwasy: histydyna, lizyna, arginina, tyrozyna, metionina, alanina, walina, fenyloalanina, izoleucyna, seryna, treoniny, kwas asparaginowy i inne. Jest on jak widać bardzo bogaty. Duża jest ilość witamin:B1, B2, B3, B6, B12, PP, P, C, D, K i inne. Węglowodany to przede wszystkim glukoza, fruktoza i inne. Są substancje wzrostowe (hormony), enzymy, antybiotyki, fitoncydy i inne.
Pyłek kwiatowy produkowany jest przez rośliny jako komórki męskie potrzebne do zapylania, w wyniku czego powstają owoce. Każdy gatunek rośliny posiada swój charakterystyczny pod względem kształtu, wielkości i koloru pyłek. Pozwala to określić pochodzenie i rodzaj miodu po przeprowadzeniu analizy pyłkowej.
Pszczoły obierają się pyłkiem odwiedzając kwiaty i przy pomocy grzebienia pyłkowego sczesują go ze swojego ciała (włosków) formując grudki, tak zwane obnóża, które ważą od 12 mg do 20 mg . Pszczoły umieszczają je w koszyczkach, na 3-ciej parze nóg. Wnoszą ten pyłek do ula i magazynują go w komórkach pszczelich. Pyłek następnie mocno ubijany jest główkami w plastrach, zalewany lekko miodem i przechodzi fermentację mlekową, w wyniku której powstaje pierzga nazywana "pszczelim chlebem". Rodzina pszczela w ciągu roku zużywa około 25 kg pyłku kwiatowego. Potrzebny jest on do karmienia larw, wytwarzania mleczka pszczelego i wosku przez pszczoły, do budowy tkanki tłuszczowej (ważne dla pszczół przygotowujących się do okresu zimy). Pszczelarz może bez szkody dla pszczół pozyskać około 10% tego produktu przy pomocy tak zwanego poławiacza pyłku.
Kolor obnóża zebranego z różnych roślin
Nazwa rośliny |
Kolor obnóża |
Nazwa rośliny |
Kolor obnóża |
Agrest |
bladożółty |
Malina |
szarawobiały |
Bławatek |
szarobiały |
Mniszek pospolity |
jasnopomarańczowy |
Gorczyca |
cytrynowożółty |
Nostrzyk |
złotożółty |
Gryka |
jasnożółty |
Ognicha |
ciemnożółty |
Czereśnia |
brązowo czerwony |
Olsza |
Szaro-czerwono-żółty |
Grusza |
pomarańczowy |
Podbiał |
jasnożółty |
Jabłoń |
jasnoszary |
Porzeczka |
zielonożółty |
Jarzębina |
zielonożółty |
Rzepak |
cytrynowożółty |
Kasztanowiec |
ciemnoczerwony |
Słonecznik |
jasnożółty |
Koniczyna |
brunatny |
Wierzba |
żółty |
Leszczyna |
jasnożółty |
Wiśnia |
jasnożółty |
Lipa |
jasnozielony |
Wrzos |
czerwono żółty |
Łubin |
pomarańczowy |
Żmijowiec |
ciemnoniebieski |
Mak |
Ciemnoszary-czarny |
Dereń |
żółty |
Obnóża pyłkowe pochodzące z tej samej rośliny mogą czasem mieć drobne różnice w kolorze.
Pyłek kwiatowy, jak widać ze składu może być wykorzystany w odżywianiu i leczeniu. Po kilku dniach spożywania można już zaobserwować lepsze samopoczucie, poprawę w obrazie krwi. Okazało się, że wpływa pozytywnie na skład krwi, normalizuje czynności jelit, obniża ciśnienie, działa leczniczo na system nerwowy, reguluje przemianę materii, polecany przy zapaleniu gruczołu krokowego (prostaty) i anemii. Ludzie starsi biorąc pyłek jak gdyby się "odmładzają", wracają do sił fizycznych i psychicznych. Pyłek kwiatowy ogranicza i hamuje proces miażdżycy. Posiada właściwości detoksykacyjne i dlatego polecany jest przy schorzeniach wątroby, jak również w środowiskach skażonych. Stosowany w chorobach nowotworowych (białaczka) uśmierza ataki bólu, poprawia samopoczucie,
a czasem nawet hamuje gwałtowny przebieg choroby.
Skuteczność działania pyłku kwiatowego zależy od sposobu jego pozyskania, przechowywania i podawania. Poławiany pyłek należy wysuszyć w pomieszczeniach (suszarkach) bez dostępu światła i temperaturze nie większej niż 400C. Przechowywany powinien być w suchym, chłodnym miejscu i szczelnym naczyniu. Obnóża pyłkowe można mielić w specjalnych młynkach, które je nie przegrzewają. Mielony pyłek łatwiej się wchłania. Mieszanka miodu z pyłkiem jest najkorzystniejszą formą jego przechowywania.
Mieszając 1 część pyłku z 5 częściami miodu powstaje 20%ciasto, które można podawać w ilościach 2-3 łyżeczek dziennie. Pyłek suszony (1-2 łyżeczki) można zalać ciepłą, przegotowaną wodą (1/3 szklanki) dodać soków i zostawić na kilkanaście minut do kilku godzin, a następnie wypić. Można też użyć jako dodatek do past serowych, rybnych i innych.
Pierzga - jest to pyłek kwiatowy po fermentacji mlekowej, wzbogacony dodanym przez pszczoły inhibinami, enzymami trawiennymi, kwasami organicznymi i witaminami B, K, i E. Najlepsza pierzga jest pozyskiwana ręcznie, po prostu wydłubywana z plastrów pszczelich. Jest ona bardziej wartościowa aniżeli sam pyłek kwiatowy.
Zastosowanie pyłku kwiatowego w chorobach:
- Zapalenie gruczołu krokowego - prostaty. 15 g pyłku codziennie - szczególnie mężczyźni po 40 roku życia.
- Cukrzyca - codziennie po 30 g przez okres 2 tygodni.
- Anemia - codziennie po 40 g przez 2 tygodnie.
- Nadciśnienie - mieszanka pyłkowo-miodowa (1 : 5) po 2-3 łyżeczki dziennie przez okres 1 - 3 miesiące.
- Choroby nowotworowe i popromienne - stosować codziennie dawki 20 g pyłku z miodem.
Zastosowanie w kosmetyce:
- Przeciw zmarszczkom, łuszczeniu skóry. 1 łyżeczkę zmielonego pyłku zmieszać ze świeżym żółtkiem, następnie masować twarz-szyję i pozostawić co najmniej na pół godziny.
- Maseczka wzmacniająca skórę i upiększająca cerę - wymieszać 2 łyżeczki miodu, 1 żółtko, 1 łyżeczkę twarogu, 2 łyżki pyłku. Masę nałożyć na oczyszczoną skórę twarzy, a po 25 minutach zmyć letnią wodą.